آزمایش کبد چرب
نگرانی دربارهی ابتلا به کبد چرب، که به دلایل مختلفی از جمله تغذیهی نامناسب و کمتحرکی به وجود میآید، در بین افراد مختلف جامعه خصوصاً افرادی که سبک زندگی سالمی ندارند، بسیار شایع شدهاست. اما از آنجا که بیماری کبد چرب علائم واضحی ندارد، برای اطمینان از سلامت کبد اصولیترین راه، مراجعه به آزمایشگاه و انجام آزمایشهای مربوطه است. برای پاسخ به این سؤالات که کبد چرب و عوارض آن چیست و چه نوع آزمایشهایی در زمینهی تشخیص کبد چرب انجام میشوند تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
فهرست عناوین
Toggleکبد چرب چیست و چه عوارضی دارد؟
همانطور که از نام این بیماری پیداست کبد چرب به معنی وجود چربی اضافی در بافت کبد است. این چربی اضافی در کار کبد که نقش مهمی در متابولیسم بدن دارد و سازندهی فاکتورهای انعقاد خون و تصفیهکنندهی سموم و مواد زائد از آن است، اختلال ایجاد کرده و اگر این بیماری به حالت حاد برسد، کبد به کلی از انجام وظایف مهم خود بازمیماند و سلامت فرد دچار خطر جدی میگردد.
از آنجا که کبد چرب با تجمع چربی در بافت کبد همراه است، افراد چاق بیشتر در معرض ابتلا قرار میگیرند. همچنین افراد مبتلا به دیابت نوع دو و سندرومهای متابولیکی نیز بیشتر از سایر افراد ممکن است دچار این بیماری شوند. بنابراین چنانچه بیماری زمینهای دارید، برای تشخیص سریعتر و پیشگیری از عوارض ابتلا به کبد چرب، پس از مراجعه به پزشک، در آزمایشگاهی معتبر آزمایشهای مربوط به این بیماری را پی بگیرید.
آزمایشهای تشخیص کبد چرب
برای تشخیص کبد چرب و میزان پیشرفت آن، مجموعهآزمایشهایی که با عنوان تست عملکرد کبد شناخته میشوند، در آزمایشگاهها انجام میگیرد؛ که با بررسی فاکتورهایی در خون، به نتایجی دربارهی سلامت یا بیماری کبد میرسند. این آزمایشها که به آنها آزمایش LFTs هم گفته میشود، آنزیمها، پروتئینها و موادی را که کبد تولید یا پردازش میکند و آسیب کبدی روی عملکرد آنها اثر میگذارد مورد بررسی قرار میدهند. این آزمایشها که روی خون انجام میگیرد، با سنجش میزان سطح آنزیمها و پروتئینهای کبدی، بیماری را تشخیص میدهند. در ادامه با این آزمایشها بیشتر آشنا خواهید شد:
آزمایش آلانین ترانس آمیناز (ALT)
آنزیم ALT یا SGPT بیشتر از هر اندام داخلی دیگری در بدن، در کبد یافت میشود. بنابراین بررسی میزان این آنزیم، در تشخیص بیماریهای کبدی از جمله کبد چرب نقش مهمی ایفا میکند. به ایندلیل که هنگامی که سلولهای کبد بر اثر بیماری دچار آسیب میشوند، آنزیمهای درونسلولی آن وارد جریان خون میگردند و میزان آنها در خون از حد طبیعی بالاتر میرود و خبر از یک بیماری کبدی میدهند. بنابراین سنجش مقادیر آنزیم ALT در کنار سایر سنجههایی که در آزمایشگاه برای تشخیص عملکرد کبد بررسی میشوند حائز اهمیت است.
آزمایش ترانس آمیناز آسپارتات (AST)
AST یا SGOT آنزیمی است که در کبد و بعضی اندامهای داخلی بدن وجود دارد و مانند ALT به ایندلیل که میزانش در سلولهای کبدی بیشتر از سایر قسمتهاست، تغییر مقدار آن در خون در تشخیص بیماریهای کبدی نقش کلیدی دارد. در افراد سالم جز در مواردی خاص، مقدار ALT بالاتر از AST است؛ بنابراین حاصل نسبت AST به ALT از یک کمتر است، اما در بیماران کبدی این میزان به بالاتر از یک افزایش پیدا میکند.
نکتهای مهم در خصوص نتایج حاصل از بررسی این دو آنزیم قابلتوجه است و آن هم این است که تنها در نظر گرفتن سطح ALT و AST برای تشخیص عملکرد کبد کافی نیست و برای اطلاع دقیق از وضعیت کبد و ابتلا به کبد چرب باید به آزمایشهای دیگری، که در ادامه به آنها هم خواهیم پرداخت، توجه شود.
آزمایش آلکالین فسفاتاز (ALP)
ALP دیگر آنزیمی است که در کبد وجود دارد و در مجاری صفراوی و استخوان نیز پیدا میشود. با این حال اندازهگیری میزان آن در خون، نقش مهمی در تشخیص بیماریهای کبدی، از جمله کبد چرب، ایفا میکند.
آزمایش آلبومین
سنجش آلبومین خون در آزمایشگاه طبق تجویز پزشک، برای غربالگری بیماریهای مختلفی از جمله بیماریهای کبدی حائز اهمیت است. آلبومین پروتئینی است که سازندهی اصلی آن کبد است و اندازهگیری این پروتئین که نقش کلیدی در بسیاری از عملکردهای مهم بدن دارد، میزان فعالیت کبد را نشان میدهد. چنانچه میزان آلبومین در خون از حد مشخصی پایینتر باشد، هشدار بدن در خصوص وجود یک بیماری کبدی از جمله کبد چرب را اعلام میکند.
آزمایش گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT)
GGT دیگر آنزیمی است که بیشتر در کبد یافت میشود و در صورت تغییر وضعیت سلامت کبد، خصوصاً اگر مجاری صفراوی مسدودشدهباشند، در نتایج آزمایش، حضور بیش از حد نرمال این آنزیم در خون بهوضوح مشخصمیشود. هرچند میزان بالای این آنزیم در خون میتواند نشانگر بیماریهای مربوط به کیسهی صفرا و مجاری آن باشد، اما افزایش این آنزیم در خون خطر بیماریهای کبدی را نیز بسیار محتمل نشان میدهد.
آزمایش بیلیروبین
سطح بیلیروبین خون با بسیاری از بیماریهای کبدی ارتباط دارد. افزایش بیلیروبین میتواند اختلال عملکرد کبدی را نشان دهد. بیلیروبین نوعی مادهی زائد حاصل از تجزیهی گلبولهای قرمز خون است. بیلیروبین پیش از آنکه از طریق مدفوع دفع شود، از کبد عبور میکند و اگر کبد نتواند بهخوبی عمل تصفیهی آن را پردازش کند، سطح بیلیروبین بهگونهای غیرطبیعی افزایش مییابد.
آزمایش زمان تشکیل پروترومبین (PT)
این آزمایش برای ارزیابی عملکرد انعقاد خون انجام میشود. درصورتیکه کبد آسیب دیده باشد، قادر به تولید فاکتورهای انعقادی بهمیزان کافی نیست. بنابراین مقدار PT زیاد خواهد شد، تا زمان لختهشدن خون را کاهش دهد و این، خود دلیلی بر اختلال در عملکرد کبد و وجود بیماریهای چون کبد چرب است و در صورت نیاز به تشخیص دقیقتر، این بررسی نیز در آزمایشگاه انجام میگیرد.
آزمایش لاکتات دهیدروژناز(LD یا LDH)
افزایش این آنزیم در خون ممکن است نشاندهندهی بیماری حاد کبدی باشد، ازاینرو انجام این آزمایش اهمیت بسیاری دارد. نکتهی قابلتوجه این است که لاکتات دهیدروژناز یک آزمایش اختصاصی نیست، بلکه برای افراد دارای علائم بیماری کبدی و هر گونه آسیب بافتی یا سلولی در کنار سایر آزمایشهای تکمیلی در صورت تشخیص پزشک انجام میشود.
سایر آزمایشهای کبد چرب
لازمبهذکر است برای تشخیص بیماریهای کبدی، آزمایشهای مربوط به اندازهگیری چربی خون، آهن خون، آمونیاک و… که عملکرد کبد در میزان طبیعی آنها در خون نقش دارد نیز برای اطمینان بیشتر در آزمایشگاه انجام میگیرد. همچنین آزمایش بافت کبدی نیز، که در آن با یک سوزن بخش کوچکی از کبد برای انجام آزمایش نمونهبرداری میشود، برای ارزیابی ساختار سلولهای کبدی و تشخیص طیف وسیعی از بیماریهای کبدی از جمله کبد چرب، کاربرد دارد.
ارسال در واتساپ ارسال در تلگرام
تبلیغات متنی
خواص میوه ها و گیاهان
مطالب مرتبط
آرشیو ماهیانه
- فروردین ۱۴۰۳
- اسفند ۱۴۰۲
- بهمن ۱۴۰۲
- دی ۱۴۰۲
- آذر ۱۴۰۲
- آبان ۱۴۰۲
- مهر ۱۴۰۲
- شهریور ۱۴۰۲
- مرداد ۱۴۰۲
- تیر ۱۴۰۲
- خرداد ۱۴۰۲
- اردیبهشت ۱۴۰۲
- فروردین ۱۴۰۲
- اسفند ۱۴۰۱
- بهمن ۱۴۰۱
- دی ۱۴۰۱
- آذر ۱۴۰۱
- آبان ۱۴۰۱
- مهر ۱۴۰۱
- شهریور ۱۴۰۱
- مرداد ۱۴۰۱
- تیر ۱۴۰۱
- خرداد ۱۴۰۱
- اردیبهشت ۱۴۰۱
- فروردین ۱۴۰۱
- اسفند ۱۴۰۰
- بهمن ۱۴۰۰
- دی ۱۴۰۰
- آذر ۱۴۰۰
- آبان ۱۴۰۰
- مهر ۱۴۰۰
- شهریور ۱۴۰۰
- مرداد ۱۴۰۰
- تیر ۱۴۰۰
- خرداد ۱۴۰۰
- اردیبهشت ۱۴۰۰
- فروردین ۱۴۰۰
- اسفند ۱۳۹۹
- بهمن ۱۳۹۹
- دی ۱۳۹۹
- آذر ۱۳۹۹
- آبان ۱۳۹۹
- مهر ۱۳۹۹
- شهریور ۱۳۹۹
- مرداد ۱۳۹۹
- تیر ۱۳۹۹
- خرداد ۱۳۹۹
- اردیبهشت ۱۳۹۹
- فروردین ۱۳۹۹
- اسفند ۱۳۹۸
- بهمن ۱۳۹۸
- دی ۱۳۹۸
- آذر ۱۳۹۸
- آبان ۱۳۹۸
- مهر ۱۳۹۸
- شهریور ۱۳۹۸
- مرداد ۱۳۹۸
- تیر ۱۳۹۸
- خرداد ۱۳۹۸
- اردیبهشت ۱۳۹۸
- فروردین ۱۳۹۸
- اسفند ۱۳۹۷
- بهمن ۱۳۹۷
- دی ۱۳۹۷
- آذر ۱۳۹۷
- آبان ۱۳۹۷
- مهر ۱۳۹۷
- شهریور ۱۳۹۷
- مرداد ۱۳۹۷
- تیر ۱۳۹۷
- خرداد ۱۳۹۷
- اردیبهشت ۱۳۹۷
- فروردین ۱۳۹۷
- اسفند ۱۳۹۶
- بهمن ۱۳۹۶
- دی ۱۳۹۶
- آذر ۱۳۹۶
- آبان ۱۳۹۶
- مهر ۱۳۹۶
- شهریور ۱۳۹۶
- مرداد ۱۳۹۶
- تیر ۱۳۹۶
- خرداد ۱۳۹۶
- اردیبهشت ۱۳۹۶
- فروردین ۱۳۹۶
- اسفند ۱۳۹۵
- بهمن ۱۳۹۵
- دی ۱۳۹۵
- آذر ۱۳۹۵
- آبان ۱۳۹۵